Loontransparantie is niet langer een modewoord, maar een realiteit waar Belgische bedrijven zich op moeten voorbereiden. De Europese richtlijn die in 2023 werd goedgekeurd, verplicht alle lidstaten om tegen juni 2026 duidelijke regels in te voeren rond het recht op looninformatie, rapportageverplichtingen en objectieve beloningscriteria. België is volop bezig met de omzetting, en de eerste stappen zijn al gezet in de publieke sector binnen de Franstalige Gemeenschap. Maar wat betekent dit nu concreet voor bedrijven?
Bij RGF Staffing Belgium namen we het voortouw en organiseerden we samen met Claeys & Engels een webinar voor meer dan 500 klanten. De boodschap was helder: wie vandaag transparanter communiceert over lonen, wint morgen het vertrouwen van kandidaten én medewerkers.
Wat verandert er concreet?
> Recht op informatie vanaf de sollicitatiefase: Werkgevers moeten voor het gesprek met kandidaten duidelijk maken welk loon of welke loonschaal bij een functie hoort. Vragen naar het vorige loon van een kandidaat? Dat mag straks niet meer.
> Rapportageplicht voor grotere bedrijven: Organisaties met meer dan 100 werknemers[1] zullen verplicht worden om loonkloofgegevens te rapporteren. Bij afwijkingen van meer dan 5% moet er een doorgedreven analyse met actieplan komen.
> Objectieve criteria bij promoties en beloning: Subjectieve argumenten zoals “een goede arbeidsverhouding” of een gebrek aan loonstructuur volstaan niet langer. Bedrijven moeten kunnen aantonen waarom iemand meer verdient dan een collega in een gelijkaardige rol op basis van objectieve factoren zoals vaardigheden, inspanningen, verantwoordelijkheden of arbeidsomstandigheden.
Waarom is dit belangrijk?
In een krappe arbeidsmarkt is vertrouwen cruciaal. Transparantie over loonbeleid versterkt niet alleen je employer brand, maar voorkomt ook frustratie en verloop. Uit een recente bevraging blijkt dat slechts 15% van de Belgische werkgevers voorbereid is op de nieuwe regels. Tijd dus om in actie te komen.
Wat kan je als bedrijf doen?
De nieuwe regels rond loontransparantie vragen om een proactieve aanpak. Wachten tot de wet definitief is, is geen optie meer. Dit zijn de belangrijkste stappen die je als bedrijf nu al kunt zetten:
> Breng je loonbeleid in kaart:
Analyseer de huidige loonstructuren en -verschillen binnen je organisatie. Kijk kritisch naar eventuele onverklaarbare verschillen tussen medewerkers in gelijkaardige functies.
> Stel objectieve criteria op:
Zorg dat belonings- en promotiecriteria transparant, objectief en genderneutraal zijn. Leg vast welke factoren (ervaring, opleiding, prestaties) het loon bepalen en communiceer deze intern.
> Maak je vacatureteksten transparanter:
Vermeld duidelijke loonranges of loonschalen in vacatures. Vermijd vage termen en wees helder over wat kandidaten mogen verwachten.
> Sensibiliseer leidinggevenden en HR:
Informeer je HR-team en managers over de aankomende verplichtingen en het belang van transparantie. Organiseer interne opleidingen of infosessies.
> Bereid je voor op rapportage:
Voor grotere bedrijven: ontwikkel nu al een systeem om loonkloofgegevens te verzamelen en te rapporteren. Zo ben je voorbereid wanneer de rapportageplicht ingaat. De eerste rapportering zal immers al in 2027 gebeuren over de loonmassa van 2026!
> Betrek je medewerkers:
Communiceer open over de veranderingen en het waarom ervan. Geef medewerkers het vertrouwen dat hun vragen over loon en loopbaan ernstig genomen worden.
> Blijf de ontwikkelingen volgen:
De Belgische wetgeving is nog in de maak. Volg updates via sectororganisaties, juridische partners of HR-partners, zoals RGF Staffing Belgium en Claeys & Engels.
|
Nieuwe regels gaan verder dan alleen loon De Europese loontransparantierichtlijn bevat meer dan enkel verplichtingen rond het bekendmaken van lonen. Ook andere HR-processen en arbeidsvoorwaarden worden transparanter en objectiever: à Verbod op geheimhouding: Werknemers mogen niet langer contractueel verplicht worden om hun loon niet te bespreken met collega’s. Geheimhoudingsclausules over verloning zijn straks verboden. à Recht op informatie: Elke werknemer krijgt het recht om op te vragen wat collega’s in gelijkaardige functies gemiddeld verdienen, uitgesplitst naar geslacht. Om privacyredenen kan geen individuele informatie opgevraagd worden. à Objectieve criteria: Beloningsstructuren moeten gebaseerd zijn op objectieve, genderneutrale criteria. Subjectieve argumenten (“goede arbeidsverhouding”) volstaan niet meer. à Rapportageplicht: Grote bedrijven moeten periodiek rapporteren over diverse aspecten van de loonkloof en actie ondernemen bij onverklaarbare verschillen. |
Planning: waar staan we nu?
> Najaar 2024 – voorjaar 2025: De Belgische overheid werkte aan de omzetting van de Europese loontransparantierichtlijn. De Nationale Arbeidsraad, FOD WASO en het Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen zijn betrokken bij de voorbereiding.
> Zomer 2025: De eerste ontwerpteksten en beleidsadviezen worden verwacht. Bedrijven krijgen meer zicht op de concrete verplichtingen en rapportage-eisen. Sectororganisaties en juridische partners bieden infosessies en praktische tools aan.
> Eind 2025 – begin 2026: De definitieve Belgische wetgeving wordt gepubliceerd. Werkgevers krijgen een overgangsperiode om hun processen en communicatie aan te passen.
> Uiterste deadline: 7 juni 2026: Vanaf deze datum moeten alle Belgische bedrijven voldoen aan de nieuwe regels rond loontransparantie, rapportage en objectieve beloningscriteria. De rapportageverplichting voor grote ondernemingen wordt gradueel ingevoerd.
De komst van de loontransparantierichtlijn markeert een kantelpunt voor de Belgische arbeidsmarkt. Wat ooit gevoelig lag, wordt binnenkort de norm: openheid over loon, objectieve criteria en het recht op informatie voor elke werknemer. De details van de wetgeving mogen dan nog in de maak zijn, de richting is duidelijk. Wie vandaag investeert in transparantie en gelijke kansen, is morgen niet alleen compliant, maar ook aantrekkelijker voor talent.
Externe bronnen:
· Ius Laboris, “Pay Transparency EU: Time to Prepare”: https://iuslaboris.com/insights/pay-transparency-eu-time-to-prepare/
· Europese Commissie, Richtlijn (EU) 2023/970 betreffende loontransparantie en gelijke beloning: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX%3A32023L0970
· FOD WASO, officiële communicatie en nieuwsberichten: https://werk.belgie.be
· SD Worx, “Loontransparantie: wat betekent de nieuwe EU-richtlijn voor Belgische werkgevers?”: https://www.sdworx.be/nl-be/nieuws/loontransparantie-eu-richtlijn